مسگری و حلبی سازی:شوش مانند بسیاری از شهرهای ایران دارای حرفه هایی خاص بود که به مرور زمان از بین رفتند.این بدان معنی است که گذشته ی شوش به طریقی درآمدزایی می کرد که مخصوص همان زمان می شد.خاطرات شوش در این مورد نباید فراموش شود.من نظریه ی خودم را بر ماندن این تاریخ متمرکز می کنم و معتقدم که ذکر زمان و نیز حرفه هایی که امروز اثری از آن ها نیست لازم و ضروری است.
درست است که نسل امروز ممکن است نتواند آن ها را مجسم کند اما می توان با توضیحات بیشتر و انتقال مفاهیم و نیز افرادی که در این راه قدم برداشته اند این مهم را به سرانجام رساند.تصاویر قدیمی نیز قادرند تا کمک دهنده باشند.شغل هایی که با هنر و هنرمندی هم همراه بودند.این شغل ها بیشتر در پایین شهر و بعد از حرم رایج بودند.مغازه های آن زمان هنوز هم خودنمایی می کنند.
مسگری و حلبی سازی دو حرفه ی فراموش شده ی شوشند.هر یک دارای کاربردهای منحصر به فرد بودند و مردم آن زمان با مراجعه به هنرمندان، مشکلات خویش را حل و فصل می نمودند.مطالعات من نشان می دهند که فرزندان چنین افرادی هنوز هم در شوش زندگی می کنند و در مکان های پدری خود به شغل های دیگری مشغولند.آن ها می توانند کمک دهنده در این رابطه باشند.
مسگری شغلی در ارتباط با ظروف رایج در آن زمان بود که ترجیحا از جنس مس تشکیل می شد و البته که شکلی خاص داشتند و شامل انواعی از ظروف خصوصا دیگ، آفتابه، لگن، سینی می شدند و اینکه ف روی در آن زمان چندان تازگی نداشت و نتوانست نظر مردم را از مس تغییر دهد.من شخصا بسیاری از این ظروف را دیدم و اینکه می دانم که از نظر ارزش مادی و حتی معنوی بسیار والا بودند.
در شوش هم این وسایل را می ساختند و هم زمانی که سیاه می شدند آن ها را جلا می دادند.با استفاده از پودر سفید و نیز سرب که نوعی جرم برنده بود این جلا دهی صورت می گرفت.این مهم خصوصا در زمان برگزاری مراسم بیشتر صورت می گرفت.من به یاد دارم که برای احترام به مردمی که برای صرف شام محرم دعوت می شدند از آفتابه و لگن مخصوص مسی برای دست شویی استفاده می کردند و البته که جلا داده شده و تازه بودند.
حلبی سازی هم با تغییر شکل شوش از کاروانسرایی به روستایی وارد بازار گردید زیرا انواعی از ناودانی، منقل، دودکش، آفتابه، ظروف خوراک دام، تشت مخصوص کولرهای آگولی که با حلب سفید درست می شدند مود نیاز گردید.بشکه های آب که معمولا از حلب همراه با شیر نصب شده ساخته می شدند تنها کسانی مورد استفاده قرار می دادند که از نظر مالی متمکن محسوب می شدند.در آن زمان رقابتی نزدیک میان کاربرد مشک و این وسایل وجود داشت.
حلبی سازی هرگز آهنگری نبود و با آن تفاوت بسیاری داشت.وسیله ی اولیه ی آهنگری آهن بود و وسایلی که تولید می کرد سخت و سفت بودند و بیشتر شامل داس و چکش و تیشه می شد در حالی که حلبی سازی کاری ظریف بود و شامل فی نرم و سفید رنگ مانند تانکی سازی های امروزی می شد.حلب نام این ف بود.
مشهورترین افرادی که به مسگری و حلبی سازی مشغول بودند شامل موارد زیر است.در مسگری می توان از دو برادر نام برد که همراه و با کمک هم این کار را انجام می دادند.عبده و علی تیکه سفید که البته بعدا شهرت خود را به حجتی تغییر دادند.مغازه ی آن ها روبروی حسینیه ی اعظم و در محدوده ای که امروز نیز وجود دارند فعالیت می کردند.
بسیاری از خاطرات شوش مربوط به عملکرد این دو برادر می شود.کودکانی که در آن روز درس می خواندند و از این مسیر حرکت می نمودند در این خاطرات نامی از چنین افرادی برده اند.بعضی از این بیانگران خاطرات ، در ایران نیستند.
در مورد حلبی سازان هم می توان از استاد حبیب سندانی نام برد.علت نامیدن وی همان سندانی بود که در مغازه ی خویش داشت.وسیله ای که برای کوبیدن فات از آن استفاده می شد.مغازه ی وی جنب بانک ملی مرکزی امروزی است.
مرحوم غلامعلی ساکیانی نیز از حلبی سازان معروف شوش بود که به همراه فرزند بزرگش به این کار مشغول بود.مغازه ی او دقیقا روبروی بانک سپه مرکزی امروز و نرسیده به بانک ملی مرکزی قرار داشت.بسیاری از قدیمی ها این شغل را به خاطر دارند.
فرد دیگری که می توان در این حرفه نام برد استاد حسین آسمار است.وی مغازه ی خود را جنب داروخانه ی دانیالی و داخل کوچه تاسیس کرده بود که امروز مطب پزشک است.فردی کوشا و هنرمند بود و تا این اواخر نیز در شوش ست داشت و تغییر شغل داد.البته بعضی از فرزندان او در شوش زندگی می کنند.
کار معرفی مسگری و حلبی سازی تنها برای نشان دادن حرفه های فراموش شده نیست که یاد کردن از افرادی است که زمانی با تمام سختی ها به این مردم خوب خدمت کردند و مخلصانه مشکلات آن ها را رفع نمودند.خاطرات شوش با این افراد شیرین تر می شود.
درباره این سایت